Ane Pikazari eta Nextor Otañori elkarrizketak; Union Tutera; Ekhilur kooperatiba; 'A Clockwork Orange'-n 50 urteak; 22. Korrikaren abestia... Dagoeneko kioskoetan, eta gaurtik aurrera gure euskaltegietan. Baita aizu.eus webgunean ere.

Ekainaren 10ean, E-uskaltegian mintzodromoa egino dute.  Hainbat ikasle ari da AEKn -munduan zehar zein Euskal Herrian- online ikastaroetan- eta euskararen erabilera bultzatzeko asmoz, ikasleak eta euskaldunak elkartu dituzte, solasean jarri eta euskaraz aritzeko. Egunerokotasuna duten gaiak landuko dituzte. Nahi duen orok izena eman dezake.

Izena emateko azken eguna hilaren 7a izango da, hemen (aukeratu zein ordutegitan ahal edo nahi duzuen; bietan bada aukera biak jarri)

Durangoko Azokaren 56. edizioko egitarauaren barruan, AIZU! aldizkariak hainbat lagun batu zituen mahai-inguruan, hizkuntza baten ikas prozesuan irakurketak duen garrantziaz hitz egiteko. AIZU! 40 urte euskara ikasleak hezten eta euskarazko irakurleak hazten lelopean jardun zuten Belen Rufz Aguayo euskara ikasleak, Maider Irurozki Artaxo irakasleak eta Gotzon Hermosilla kazetariak, AIZU!ko koordinatzaile Eñaut Mitxelena moderatzaile zutelarik.

AIZU! aldizkaria euskara ikasteko bidelagun egokia dela argi utzi zuten Irurozkik eta Rufzek. Lehenak azpimarratu zuen oso lagungarria dela irakasleentzat esku artean “material erreala” edukitzea eskolak prestatzerakoan, eta AIZU! bezalako aldizkari bat modu askotan erabil daitekeela, hori baita argitalpen honen beste ezaugarri bat, ariketak eta denbora-pasak dituelako. Rufzek, berriz, aldizkariak egiten duen zubi lana nabarmendu zuen, beste argitalpen batzuetara jotzeko beldurra kentzen laguntzen duelako: “Hau ulertzen badut, agian beste batzuk ere ulertuko ditudala pentsatuta, proba egiten duzu”.

Bestalde, hirurek baieztatu zuten AEKren aldizkariak euskal kultura ezagutzera emateko ere balio duela, “erreferentzia euskaldunak ematen dizkiolako irakurleari”. Halere, Hermosillak gaineratu zuen, ikasleentzat ez ezik, edozein irakurlerentzat balio duela ekarpen horrek, “euskal hiztunek ere batzuetan ez dituztelako euskal kulturako hainbat erreferente ezagutzen”.

Ordubeteko saioaren ostean, txaloaldi bero batekin bukatu zen mahai-ingurua. Bertaratu zirenek horrela eskertu zuten agertokian izan ziren partaideen ekarpena eta ikusleen artean egon ziren AIZU!ko sortzaile taldeko Iber Otsoaren eta Amaia Montorioren aspaldiko ekimena.

Argazkian, ezkerretik eskuinera, Irurozki, Hermosilla, Rufz eta Mitxelena.

Atzo, abenduak 2, Igo Bolumena! Euskara. Kultura. Transmisioa. Ertzetatik jardunaldia izan zen, AEKren Hizkuntza aholkularitza AHIZEren eskutik. Barakaldoko Clara Campoamor kultur etxean, 130 bat lagun elkartu ginen.

Streaming bidez emititu zen. Ikusi nahi duenak hemen dauka osorik.

Jardunaldian, Ikastolen Elkartearekin elkarlanean sortutako Damolat ikas-unitatea (gazteei zuzenduta) ere aurkeztu eta banatu zen. Webgune honetatik deskargatu daiteke, hemendik. AEK-AIZU!k Landako Gunean (Goienkale, 23) izango duen standean ere paperean eskuratu ahal izango da (ale batzuk egongo dira).

Eskerrik asko parte hartu zenuten hizlari eta lagun guztioi!

1981eko abenduko Durangoko 16. Disko eta Liburu Azokan aurkeztu zuten AIZU! aldizkariaren 0. zenbakia. Euskara ikasten ari zirenei beren ikas prozesuan laguntzeko euskara errazean idatzitako aldizkariaren aurkezpena xelebrea izan zen, aldizkaria baino, aldizkariaren azalaren kopia eraman baitzuten AIZU!ren sortzaileek. Berrogei urte geroago, euskara ikasleentzako aldizkariak, AEK-k argitaratzen duenak, jaio zen toki berean ospatuko du urtebetetzea, Durangoko Azokan.

40. urteurrenaren ospakizuna 2021eko urtarrilean hasi genuen: hilero, AIZU!ren historiaren pasarte garrantzitsuenak argitaratu ditugu aldizkarian. Horrez gain, irailean, aldizkariaren diseinu berria eta webgune berritua (aizu.eus) ipini genituen martxan, eta harpidetza digitala egiteko aukera ere zabaldu genuen. Alabaina, abenduarekin batera etorriko da ospakizuneko une nagusia. Hala,Durangoko Azokan 462. zenbakia aurkeztuko dugu, berezia. Izan ere, ohi baino orri gehiago izango ditu, guztira 68, eta eduki aldetik ere ez da ohikoa izango:

- Ez da hain fazila atalak 20 orri izango ditu, 12 beharrean, irakurleei denbora-pasa eta ariketa gehiago eskaintzeko.
- Ohiko edukiak eta bereziak tartekatuko ditu. Lehenengoen artean, Durangoko Azokari buruzko erreportajea, elkarrizketa laburrak, kultur orriak, albiste laburrak... Era berean, AIZU!ri erreparatuko diote beste hainbat orrik: AIZU!n aritutako irudigile eta artistek egindako zorion postalak, aldizkariari berari elkarrizketa, irakurle eta ikasleen iritziak...
- Irakurleei esker ona agertzeko, lehiaketa berezia eta opari gehiago.

Aldizkariaren ale solteak erosteko edota harpidetza egiteko aukera izango da Azokan bertan, AEK- AIZU!k Landako Gunean (Goienkale, 23) izango duen standean. Harpidetza egiten duenak, gainera, prezio berezia ez ezik, oparia ere izango du oraingoan: Patxi Huarte Zaldieroak marrazturiko poltsa
polit askoa.Landako guneko standean izango direnez gain, beste hitzordu bat ere badugu Azokan: abenduaren 7an, 16:30etik 17:30era, Talaia-Musika Eskolan, aldizkariaren aurkezpena egingo dugu, mahai-inguru batekin batera. AIZU! aldizkaria, 40 urte euskara ikasleak hezten eta irakurleak hazten izenburupean, Gotzon Hermosilla Berria-ko kazetaria, Maider Irurozki AEK-ko didaktikari eta irakaslea, eta Belen Rufz euskara ikaslea solasean ariko dira aldizkariaren helburu eta eginkizunen gainean.

Nolanahi ere, eta 40. urtemuga Azokaz harago luzatzeko, aldizkaria bera ezagutarazteko kanpaina berezia ere egingo dugu abendu osoan. Horretarako, Harrapatu aukera! lelopean, AIZU!ren ale bat (2022ko urtarrilekoa) doan eskuratzeko aukera eskainiko diogu hala nahi duen euskara ikasle orori. Horretarako, aizu.eus webgunera jo eta aldizkaria paperean edo PDF formatuan jasotzeko eskaria egin beharko dute. Horrela, euskara ikasleentzako beren-beregi egindako aldizkaria ezagutzen ez duenak bertatik bertara ezagutu ahal izango du AIZU!ren eskaintza.

2021-11-25

Emakumeon* aurkako biolentziak baditu mila aurpegi, hamaika forma. Leku eta espazio guztietan dago presente.

Gainera, etengabe, indarkeria horren ardura eta errua emakumeon gain jarri gura izan dituzte: mozkortzeagatik, gauez kalean bakarrik ibiltzeagatik, gure emozioak erakusteagatik, lanean kasu egin diezaieten exijitzeagatik, haserretzeagatik, ustez probokatzeagatik... Emakumeon* gorputzak emakumeonak dira, beti!: parrandan, etxerako bidean, ohean, lantokian, etxean, kirola egiten, kalean edota bileretan, edonon! Hortaz, nori egotzi behar zaio biolentzia horren gaineko ardura osoa? Bestela esanda: nork hartu behar du erantzukizuna bere gain, ERASOTUAK ala ERASOTZAILEAK?

Bada ordua gizonek beren ardura onartzeko, erasotzaileek beren ardura har dezaten! Erasotzaileak eta haiek babesten dituztenak dira arduradun bakarrak.

Beraz, dagokigun lekutik, eskatzen dizuegu sexismoaren aurkako jarrera irmoa har dezazuen. Erasotzaileen lagunak izanik ere, ez zaitezte izan sekula konplize; are gehiago: har iezaiezue kargu, dudarik gabe. Gizonok, erasoak soilik besteen kontuak balira bezala ikusi ez ezik, zeuen jarrerak aztertu eta eguneroko gertaerez hausnartu ere egin behar duzue.

Nahiz eta eraso sexisten aurrean beldurra erraietaraino sartu, argi utzi nahi dugu ez dugula gehiagorik onartuko. Egoera izugarria izanik ere, ahaldundu gaitezen eta joka dezagun irmo: zaindu dezagun elkar.

Ez dugu eraso bakar bat ere gehiago onartuko.

AEK-k antolatuta, Euskal Herri osoa zeharkatuko du 22. KORRIKAk 2022ko martxoaren 31tik apirilaren 10era bitartean. «HITZEKIN» da hautatutako leloa, AEKren esanetan, «euskara HITZetik EKINtzetara eramateko unea delako». Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoak omenduko ditu KORRIKAk edizio honetan, «beren ibilbidean adierazi duten konpromisoagatik eta ekinagatik».

KORRIKAren 22. edizioa aurkeztu dute AEK eta KORRIKAren arduradunek gaur, azaroaren 17an, Donostiako San Telmo museoan egindako agerraldian. 2022ko martxoaren 31tik apirilaren 10era bitartean, Euskal Herri osoan barrena ibiliko da euskararen aldeko lasterketa erraldoia, Amurrio abiapuntu eta Donostia helmuga hartuta. 11 egun izango dira, eta 2.500 kilometro inguru burutu ostean, Gipuzkoako hiriburuan bertan jakingo da KORRIKAren sekreturik handienetakoa: lekuko barruan milaka kilometro egin dituen mezua.

Alizia Iribarren AEKren koordinatzaile nagusiaren esanetan, «egun, oraindik, KORRIKAk jaiotzetik izan dituen bi helburuek oso bizirik diraute: euskararen aldeko kontzientzia suspertzea eta euskaltegien eguneroko lana indartzeko dirua biltzea». Lehendabizikoaren gainean, Iribarrenek hau gehitu du: «AEKn jakitun gara pandemiak errotik ezabatu duela euskara plazatik zein askoren bizitzatik; eta, beraz, oso garrantzitsua iruditzen zaigu KORRIKAk dakarren euskararen aldeko uholdea berreskuratzea».

Bestetik, diru-bilketari dagokionez, eta aurrerapausoak eman diren arren, «Administrazioari dagokionez, euskaltegiei bideratutako baliabideak oraindik ez dira nahikoak», dio AEKren koordinatzaile nagusiak, «eta ezinbestekoa da Euskal Herri osoak nahitaezkoa duen helduen euskalduntzea bizkortzea eta inbertsioak areagotzea». Hori dela eta, 22. KORRIKAk jasoko duen dirua Euskal Herri osoko bere euskaltegiei laguntzeko baliatuko du AEK-k.

HITZEKIN
KORRIKAren beraren mamiari erreparatuta, Aitziber Balantzategi AEKren Artezkaritza Kontseiluaren lehendakariak eta KORRIKAbatzordeko kideak eman ditu azalpenak. «HITZEKIN da edizio honetako leloa. Hizkuntza bat hitzekin osatzen da, baina ekimenek eraikitzen dute hizkuntza baten komunitatea. Ekiteko ordua da: euskara hitzetik ekintzara eramateko unea». Hala dio 22. KORRIKAren mezuak. Aldekotasunik konpromisora jo behar dela dio Balantzategik, «eta konpromisotik erakunde orok urrats sendoagoak egin ditzan eragitera, jendartearen nahiei eta beharrei erantzuteko».

Horren adibide argia izan dira Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoak, KORRIKAren edizio honetako omenduak. Hala erabaki dute AEK-ko kideek, Balantzategiren esanetan, «beren 34 urteko ibilbidean adierazi duten konpromisoagatik eta ekinagatik; eta orainaldiari eta etorkizunari begira dauden eragileak direlako». Euskararen transmisiorako izan duten rolean ere jarri du azpimarra Balantzategik, «azken batean, haiek transmisioa goitik behera (guraso-ume) eta behetik gora (ume-guraso) landu dute, eta zuzeneko eragina izan dute ume eta guraso askok euskararen hautua egin dezaten. Haiek, haien hitzekin, euskarari ekin zioten, eta eutsi egin diote».

Euskaraz Koop. S.ren Estatutu Sozialetako 31. artikuluan xedatutakoari jarraituz, Artezkaritza Kontseiluak Euskaraz Koop. S.ren Batzar Nagusi Berezirako deialdia egin du.

DEIALDIA

Eguna 2021eko abenduaren 16a
Tokia: GASTEIZko Judimendiko Auzo Elkartea
Ordua: Lehen deialdia 10:00ean.
Bigarren deialdia: 10:30etan

GAI ZERRENDA

Lehena.- Batzarreko idazkaria eta akta onartzeko bi bazkide izendatzea.

Bigarrena.- Estatutuen 57. artikuluaren berridazketa proposamena aztertzea eta hala balegokio, aldaketa proposamena eta testu bategina onartzea.

Hirugarrena.- 2021-2022 ikasturtean erreserba funtsa hornitzeko bazkideen nahitaezko ekarpena. Zenbatekoa eta prozedura onartzea.

Laugarrena.- Galde-eskeak.

OHARRA: Bazkideei jakinarazten zaie, Euskadiko kooperatiben legearen 24.4 eta 78.1c artikuluetan zedatutakoarekin bat etorriz, bazkide guztiek dutela eskura kooperatibaren egoitza sozialean eta barne sarean estatutuen egokitzapen proposamenaren justifikazio-txostena.

Lehendakaria
Aitziber Balantzategi Ibargoitia.
Bilbon, 2021eko azaroaren 29an.

Azaroko AIZU! iritsi zaigu! Askotariko gaiak oraingoan ere, eta tartean Maite Larbururi eta Iñigo Llopisi elkarrizketak; 'Guernica' Gernikara egitasmoa; AIZU!-k 25 urte bete zituenekoa; Kapilduiko radarra, eguratsaren behatzailea; mursien herria ezagutzen...

Hainbat eduki, denborapasa, komiki... irakurketaldi goxo bat eusakraz burutzeko!

Hiriguneetako gazteak eta euskarazko kultura. Bi aldagai horien barruan sartzen denaz hausnartuko da abenduaren 2an Barakaldon. IGO BOLUMENA! Euskara. Kultura. Transmisioa. Ertzetatik jardunaldia izango da horretarako zita, eta Ahize-AEK-k bertan aurkeztuko du #Damolat unitate didaktikoa. Proiektuaren helburua argia da: hirigunetako gazteen artean euskararen eta euskarazko kulturaren transmisioa eta berrartikulazioa bultzatzea. Horretarako diseinatu dute unitate didaktikoa, eta behin jardunaldietan aurkeztuta, materiala doan jarriko zaie eskuragarri euskarazko kultura gazteen artean sustatzen diharduten eragileei: irakasleei, euskara zein kultura teknikariei, gazte teknikariei, erakundeei, gaztetxeei...

Unitate didaktikoaren lanketa Ahize-AEK aholkularitza zerbitzuak egin du --Ikastolen Elkartea ari da diseinu lanak egiten--, eta jardunaldiak ere eurek antolatu dute, erakunde publikoen babesarekin. #Damolat proiektua diruz lagundu du Bizkaiko Foru Aldundiak, eta IGO BOLUMENA! jardunaldiak, berriz, honako instituzioen laguntza jaso du: Barakaldoko Udalarena, Bizkaiko Foru Aldundiarena eta Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika sailarena.

Jardunaldia gaur goizean aurkeztu da Barakaldoko BIC Bizkaia Ezkerraldean zentroan, eta proiektuaren parte izan diren eragile denetako ordezkariak izan dira bertan: Miren Dobaran (Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika sailburuordea), Xabier Arauzo (Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara zuzendaria), Iratxe Foces (Barakaldoko Euskara zinegotzia), Alizia Iribarren (AEK-ko koordinatzaile nagusia) eta Naroa Jauregizuria (Ahize-AEK-ko aholkularia eta proiektuaren arduraduna).

ERTZETATIK EUSKARA ETA EUSKARAZKO KULTURA SUSTATU

IGO BOLUMENA! jardunaldiak helburu argi bat izango du: euskararen erdigunetik urrun egon daitezkeen eremuetako gazteen inguruan hausnarketa egitea. Euskararen ertzean dauden horiei euskarazko kultura ikusgarri egiteko gakoak zein izan daitezkeen bilatzea, hain zuzen. Horregatik defendatu du Naroa Jauregizuriak bolumena igo behar zaiola euskarari eta euskarazko kulturari: “Bilbo Handian, jende asko euskararen ertzetan bizi da euskararen mundua alboan izan arren; ikusezina, entzunezina, sentiezina edo oso lausoa zaio, eta proiektu honen bidez kanalak topatu eta eraiki nahi ditugu euskararen bolumena igotzeko”.

Jardunaldietan ertz ugari landuko dira. Eduardo Apodaka eta Irati Agirreazkuenaga EHUko ikerlariek, hasteko, marko orokorrean kokatuko dute gazteak eta periferia zer den definituz; Iratxe Retolaza EHUko ikerlariak, bestalde, hezkuntza sistemaren erronkak non dauden kokatuko du, eta ondoren, Euskal Herriko hiru eremu administratiboetako hezkuntza sistemako ordezkari banak gogoeta partekatua egingo dute.

#Damolat unitate didaktikoa aurkeztuko dute ostera Ahize-AEK-k eta Ikastolen Elkarteak. Horrekin batera, gazteen artean euskarazko kultura transmititzeko lan egiten duten proiektu gehiagoren berri ere emango da. Ertzetako gazte sortzaileek ere euren ikuspegia plazaratuko dute. Bertan izango dira Beñat Rodrigo ‘Kiliki Fresko’ musikaria, Iholdi Beristain abeslari eta aktorea, eta Sara Nieto abeslari eta aktorea.

Jardunaldiak amaitzeko, ikasleen kultura eta hizkuntza identitateak izan duen bilakaeraren berri emango dute Letizia Garcia Mondragon Unibertsitateko ikerlariak eta Itsaso Junquera Huhezi irakasle eskolako irakasleak. Azkenik, irakaskuntzaren arlotik hausnarketa kritikoa bultzatuko da.

Transmisioarekin kezkatuta dagoen orori bideratuta egongo da Barakaldon egingo diren jardunaldia. Miren Dobaranek, hain zuzen, horien guztien arteko elkarlanaren beharra azpimarratu du: “Jardunaldietan landuko da nola hobetu euskara eta euskal kulturaren transmisioa, gazteen motibazioak, interesak… Euskaraz sortzen ari diren periferiako gazteen esperientziak landuko dira. Eta uste dut eraldaketa sakon bat egin behar badugu, sarean lan egin beharko dugula hezkuntza munduak, kultur eta euskara teknikariek, gizarte eragileek eta erakundeek, eta gazteen beharrizanetara egokitzen diren programak bultzatu. Gaur egun beraiek bilakatu behar ditugu sortzaile eta asmatu behar dugu beraien sorkuntzak zabaltzen eta hedatzen”.

BILBO HANDITIK EUSKAL HERRIKO BESTE ERTZETARA

Naroa Jauregizuriak ikerketa Bilbo Handiko ikastetxeetan egin zuen, eta hortik abiatutako unitate didaktikoarekin pilotajea egiten ari dira egun Barakaldoko Minas institutuan. Baina proiektuak badauka Barakaldoko ertzetik Euskal Herriko beste ertzetara zabaltzeko helburua. Hala azaldu du Alizia Iribarrenek gaur goizeko prentsaurrekoan: “#Damolat proiektuarekin, lehendabiziko hazia Barakaldon jarri da, baina AEK Euskal Herri osoan aritzen da, eta guztiz konbentzituta gaude beste leku askotara eramateko moduko egitasmoa dela, eta honek segida eduki behar duela. Beraz, horretarako konpromisoa jendaurrean hartzen du AEK-k, hemen eta orain”.

Xabier Arauzok, bere aldetik, egungo errealitatera egokitzeko beharra aldarrikatu du, gazteen egunerokoa aldakorra baita: “Errealitate aldakorrean bizi dira gazteak, eta euskararen kulturaren transmisioa eragiten duten faktoreak ere aldakorrak dira. Bada, testuinguru horretan kokatzen da proiektu hau, izan ere, aurrera eramaten ditugun ekimenak errealitate aldakor horretara egokitu behar dira”.

ZERGATIK DU GARRANTZIA PROIEKTUAK?

Une honetan kezka handia pizten duen gaia da. Euskal Herriko gazte gehienek dakite egun euskaraz, eta lorpen hori hezkuntzaren eskutik etorri da. Are gehiago, hiriguneetako gazteen ezagutza izugarri handitu da. Bilbo Handiko gazteen artean euskararen ezagutzak azken hiru hamarkadetan izan duen gorakada aski adieerazgarria da, Mapa Soziolinguistikoko datuetan oinarrituz gero: 1986an 5-24 urte arteko biztanleriaren %10,5a zen euskalduna, eta 2016an %76,5. 66 puntu egin du gora ezagutzak.

Euskararen erabilerak, kontrara, ez du aurrera egiten: kale erabileraren 2016ko neurketaren arabera, 2-14 urte artekoen %4,5ak erabiltzen zuen euskara Bilbon, eta 15-24 artekoen %2,6ak. 2011eko neurketarekin alderatuz gero, bi adin tarteetan ia bi puntu egin zuen behera erabilerak.

Errealitate horrek bultzatu zuen Naroa Jauregizuria ikerketa egitera. Bilbo Handiko lau ikastetxetako ikasleekin egindako lanketatik baieztatu ahal izan zuen euskarazko kulturaren transmisioan etena dagoela haurtzarotik gaztarorako saltoa egiten denean. Oinarri horrekin eta ikasle horien ekarpenarekin, unitate didaktikoaren hezurdura osatu zuen Ahize-AEK-ko aholkulariak. “Euskarazko kulturaren transmisioan dagoen eten horretan eragiten saiatzeko ahalegina da #Damolat”.

Arlo horretan eragiteko asmoz hartu du parte jardunaldietan Barakaldoko Udalak ere, Iratxe Focesen hitzetan: “Gure kaleetan euskararen erabilera bultzatzeko, Barakaldoko Udaletik euskararen sustapenean eta normalizazioan lan egiten dugu hainbat eremutatik. Horietako bat da kulturaren arloa, eta euskararen normalizazioa lantzen da kulturaren bidez”.

IZEN EMATEA

Azaroaren 26ra arte egongo da zabalik izen ematea, doan, helbide honetan

Informazio gehiago jardunaldiaren blogean.

Hiriguneko gazteek euskararen eta euskarazko kulturaren inguruan duten pertzepzioa ikertu du Naroa Jauregizuria Ahize-AEK-ko aholkulariak, eta #Damolat proiektua abiatu. Ikastolen Elkartea unitate didaktikoa diseinatzen ari da, eta Bizkaiko Foru Aldundiaren babes ekonomikoa jaso du.

Bilbo Handiko gazteen errealitatea, eta hiriguneetako gazteek euskararekin eta euskarazko kulturarekin duten harremana landuko dute abenduaren 2an Barakaldon egingo den ‘Igo Bolumena!’ jardunaldian.

Ahize-AEK hizkuntza aholkularitzak ikerketa egin du jakiteko zein diren Bilbo Handiko gazteek euskararen eta euskarazko kulturaren inguruan dituzten iritziak, asoziazioak edo jarrerak. 2020ko urte hasieratik 2021eko udaberrira arte interbentzioak egin dira Bilboko, Portugaleteko eta Getxoko ikastetxeetan,
eta bertatik ateratako materialarekin #Damolat unitate didaktikoa osatu dute Ikastolen Elkartearekin elkarlanean. Proiektuak Bizkaiko Foru Aldundiaren diru-laguntza jaso du hasieratik, eta gaur goizean aurkeztu dute prentsa aurrean.

Bertan izan dira Xabier Arauzo Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara zuzendaria; Koldo Tellitu Ikastolen Elkarteko lehendakaria; eta Naroa Jauregizuria Ahize-AEK-ko teknikaria, eta proiektuaren gidaria.

Unitate didaktikoaren lanketa amaitzen ari da Ikastolen Elkartea, eta datozen asteetan egingo da bere hedapena. Hori baino lehen, ordea, Barakaldoko Minas ikastetxean pilotajea egingo dute Ahize-AEK-ko teknikariek, eta azkenik, euskararen zein euskarazko kulturaren hedapenean lan egiten duten eragileen
esku jarriko da doan. Hau da, irakasleen, kultur teknikarien, programatzaileen,begiraleen edo kultur elkarteetako kideen esku, besteak beste.

Ikas unitateak euskarazko kulturaren transmisiorako eta berrartikulaziorako hainbat jarraibide eta ariketa jasoko ditu, oinarri argi batekin: gazteek eurek bilatu ditzaten euskarazko euren erreferenteak. #Damolat proiektuaren berri eman dute gaur, baina unitate didaktikoaren aurkezpen ekitaldi nagusia abenduaren 2an egingo da, Barakaldon antolatuko den Igo Bolumena! jardunaldian. Arlo ugaritako profesional eta adituen parte hartzea izango da bertan, baina gazteei eurei ere ahotsa emango zaie.

Proiektuaren asmoetako bat hori izan baita hasieratik: euskararen eta euskarazko kulturaren transmisioan gazteek aktiboki parte hartu dezaten. Jardunaldiok Ahize-AEK-k antolatu ditu, honako erakundeen laguntzarekin: Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko Foru Aldundia eta Barakaldoko Udala. Datozen asteetan emango da jardunaldi horien berri zehatza.

PROIEKTUAREN ZERGATIA
#Damolat egitasmoaren ernamuinean kezka bat egon da, azken urteetan gero eta ageriago dagoena: Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako gazte gehienek euskaraz dakite, baina hizkuntzaren erabilera ez da maila berean areagotzen ari. Ez hori bakarrik, ingurune ez euskaldunetako hiriguneetan bizi diren gazteek euskarazko kulturarekin duten harremana txikia da. Transmisioaren funtzioa ikastetxeek betetzen dute kasurik gehienetan, baina eremu horretan ere herren dabiltza askotan. Izan ere, ikastetxeetan haurrek euskarazko erreferente ugari badauzkate ere —Irrien Lagunak, Ene Kantak, Goazen, marrazki bizidunak—, ez da gauza bera gertatzen nerabeekin. Euskaratik aparte bilatzen dituzte euren erreferente kulturalak, eta egoera hori aldatzen saiatzeko ahalegina da #Damolat.

Adinean aurrera egin ahala, ikastetxeetako transmisio sareak indarra galtzen duela ondorioztatu du ikerketan Naroa Jauregizuriak: “Euskarazko mundutik jasotzen diren erreferentziak ikusezin, arrotz eta, neurri batean, deseroso ere bihurtzen dira, nahiz eta gazte gehienak euskal komunitateko parte sentitzen diren, eta hizkuntza eta kulturarekiko lotura emozionala mantentzen duten”. Ahize-AEK-ko teknikariak argi azaldu du eremu horietako gazteak izango direla euskararen etorkizuna bermatuko dutenak: “Egun euskarak aurrera egingo badu, hori hala izango da euskaradun gehien pilatzen den hiri eremuek bere
lekua hartu dutelako. Eta horretarako, halabeharrez, eremu horretan garatzeko funtzionala izan beharko du euskarak: mundua interpretatzeko, ohiko beharrizanak asetzeko, bizipenak sortzeko, komunikatzeko, komunitatea sortzeko...”. Bide horretan ekarpena egin nahi du #Damolat proiektuak.

Kezka hori partekatu du Xabier Arauzok, eta horregatik erabaki zuen aldundiak proiektuari babesa ematea: “Errealitate aldakorrean bizi dira gazteak, eta euskararen kulturaren transmisioa eragiten duten faktoreak ere aldakorrak dira. Bada, testuinguru horretan kokatzen da proiektu hau, izan ere, aurrera
eramaten ditugun ekimenak errealitate aldakor horretara egokitu behar dira. Honen harira, proiektu hau borobiltzera dator Bizkaiko Foru Aldundiak azken hiru urteetan euskararen periferian, hots, euskararen indarguneetatik kanpo bizi diren gazteen artean gure hizkuntzaren eta kulturaren transmisioa sendotzeko
aurrera eraman duen ekimena, eta hain zuzen ere Euskara Bizia Batzordearen beraren ekimenez abiatu zen. Bada, helburu orokor hori interes handikoa da Bizkaiko Foru Aldundiaren Euskara Zuzendaritza Nagusiaren euskara sustatzeko jarduketa-planaren barruan”.

Euskararen eta euskarazko kulturaren transmisio sarean dauden gabeziez jabetuta, proiektuarekin bat egin du Ikastolen Elkarteak, eta ikerketatik ateratako ondorioekin #Damolat unitate didaktikoa diseinatu dute. Koldo Tellitu lehendakariak hala azaldu du: “Ikastolak aspaldi ari gara ohartarazten ikasleen euskararen erabilerak eta kalitateak behera egin dutela. Garbi dago kezka partekatua dela, euskararen eta euskal kulturaren ezagutzan, transmisioan eta hedapenean gehiago egin behar dugula, egiten dugunean sakondu eta indartu eta bide berriak jorratu behar ditugula”.

Elkarlanaren beharra ere nabarmendu du Tellituk: “Konbentzituta gaude herri gisa eman beharreko erantzunak behar ditugula. Gai honetan funtsezkoa izango da hezkuntzatik, euskalgintzatik eta kulturgintzatik erantzutea; erakunde publikoetatik ere bai. Eta erantzuna elkarlanaren ondorioa bada, are eta emaitza hobeak lortuko ditugu”.

PROIEKTUAREN FASEAK
Ahize-AEK-ko Naroa Jauregizuria teknikariaren ikerketaren abiapuntua Mondragon Unibertsitatearen Euskal Kulturgintzaren Transmisioa aditu tituluan dago. Bertan egin zuen hiriguneetako gazteek euskararekiko eta euskarazko kulturarekiko duten harremanaren lehen hurbilketa. Oinarri teoriko hori praktikara eramateko, Ahize-AEK-k elkarlanerako hitzarmena sinatu zuen Bizkaiko Foru Aldundiarekin.

Leioako hiru ikastetxetan 2018an egin ziren lehenengo hurbilketetan hasierako hipotesiak baieztatu ziren, eta euskararen zein euskarazko kulturaren sustapenean laguntzeko baliabideak behar zirela ondorioztatu zen. Ahize-AEKren eta aldundiaren arteko elkarlanak aurrera jarraitu zuen, eta Berritzeguneak ere inplikatu ziren hurrengo fasean. 43 irakasleren iritziak bildu ziren, eta 77 ikasleren ekarpenak ere jaso zituzten. Finean, unitate didaktikoa sortzeko prozesuan gazteekin elkarlanean aritu ziren hizkuntza aholkulariak.

2020 hasieran egin ziren pilotaje horiek lau ikastetxe hauetan: Getxoko Aixerrotan, Bilboko Gabriel Aresti eta Txurdinagako Lanbide Eskola, eta Portugaleteko Ballontin. COVID-19 gaitzaren eraginez, pilotajea bi fasetan egin behar izan zen, eta 2021 otsailean amaitu zen lanketa. Ikasleen ekarpenei esker joan dira unitate didaktikoaren hezurdura egokitzen, eta Ikastolen Elkarteak lanketa amaitzen duenean, azken pilotajea egingo dute Barakaldoko Minas ikastetxean. Horren guztiaren ondoren, lan tresna doan erabili ahal izango dute euskara eta euskarazko kultura gazteen artean sustatu nahi duten eragileek.

Berritasunak dakartza 2021/2022 ikasturtean AIZU! aldizkariak, AEK-k euskara ikasten ari direnentzat beren-beregi argitaratzen duen hilabetekariak. Berritasunak bai paperean bai webgunean. Batzuk zein besteak aldizkariaren 40. urteurrenean datoz, 1981ean sortu baitzen AIZU!, euskara ikasleen bidelagun eta lagungarri izateko asmoz. 40 urte hauetan, hainbat aldaketa izan ditu, betiere irakurlearen mesedea helburu, eta oraingo moldaketek ere xede bera dute.

Diseinu berria
Paperezko aldizkariari dagokionez, diseinu berria dakar 460. zenbakiak, 2021eko irail-urrikoak. Aldaketa nagusiak itxurarekin lotuta daude. Irakurterrazagoa izan dadin, diseinu arin eta argiagoa du orain. Horretarako, besteak beste, irudiak garrantzi handiagoa hartu du.

Forman ez ezik, edukian ere aldaketak izan ditu. Aldizkariaren atal nagusiak egokitu eta berriak sortu dira; azkeneko horiek behe mailet
 ako euskara ikasleak izango dituzte gogoan, batez ere. Esaterako, galdera sorta labur eta arinak eskainiko zaizkie irakurleei hilero kultur orrietako Idazlea kontu kontari eta Musikaria mintzo atalen bidez. Xabier Etxaniz Rojok eta Maite Arroitajauregi Mursegok estreinatu dituzte, hurrenez hurren, bi atal berri horiek.
Edukiei dagokienez, ohiko gaiak lantzen jarraituko du: kultura, gizartea, kirola, euskara, bitxikeriak... betiere euskara ikasten ari direnentzat propio moldatuta eta euskara ikasteaz batera euskal kultura ezagutzeko bideak zabalduta. Era berean, aldizkariaren erdialdeko Ez da hain fazila 8 orrialdeko atalak bere horretan jarraituko du, denbora-pasez, hizkuntz jolasez eta zalantzak erantzuteko zerbitzuaz osatuta

460. zenbakiak dakartzan eduki nagusien artean honako hauek topa daitezke: Hedoi Etxarteri eta Aiora Mujika Probatxoari eginiko elkarrizketak; Araban proiektu eolikoek sortu duten eztabaidari buruzko erreportajea; eskuzko emakume pilotari profesionalen Ados Pilota elkartearen gaineko
erreportajea; kontsumitzaileen eskubideei buruzko erreportajea; AIZU!ren historiako pasarteak...

aizu.eus berritua
Diseinua, ordea, ez da AIZU!k irailean abiaturiko aldaketa bakarra. Izan ere, Aizu.eus webgunea ere berritu du, bai itxura bai izaera. Orain arte, aizu.eus paperezko aldizkariaren erakusgarri izan da nagusiki; aurrerantzean, aldiz,
paperezkoa eta digitala elkarren osagarri izango dira. Paperezko zenbakiko eduki asko berdin- berdin sareratuko dira, baina beste zenbait soilik harpidedunen eskura egongo dira. Horretarako, harpidetza mota berriak eskainiko ditu AIZU!k: paperezko harpidetza arruntaz gain, harpidetza digitala edota digitala eta paperezkoa uztartzen dituena. Harpidetza digitalarekin, hileroko zenbakia e-postaz jasoko da PDF formatuan. Digitala eta paperezkoa egiten duenak, berriz, paperezko zenbakia postontzian eta digitala e-postaz jasoko ditu, eta aizu.eus-eko harpidedunen txokoan zenbaki zaharrak eta eduki guztiak ere ikusi ahal izango ditu. Hortaz, AIZU!ren eduki guztiez gozatzeko, harpidetza paperean edo digitalean egitea ezinbestekoa izango da, edota kioskoan zenbakia eskuratzea.

Bestalde, eduki berriak ere izango ditu webguneak, besteak beste:
- Izenen izana atala, orain arte paperean bakarrik argitaratzen zena eta irakurleek eskatzen dituzten izenen jatorria arakatzen duena.
- Argazki galeria, elkarrizketa nagusiko eta erreportajeetako irudiak biltzen dituena.
- Paperezko aldizkariak hilero antolatzen dituen bi lehiaketak webgunearen bidez bideratuko dira.

Nolanahi ere, aizu.eus-en berrikuntza ez da amaitu. Pixkanaka, moldaketak egingo zaizkio webguneari, edukiak osatzeko edota berriak gehitzeko.

AEK-k hartu du Soziolinguistika Klusterraren lehendakaritza, bazkideen artean egiten den txandakako sistemari jarraituz. Ordezkari gisa, Mertxe Mugika izendatu dute.

Aldaketak eginda eta ardura banaketa berrantolatuta, gaur egun honako osaera du Soziolinguitika Klusterraren Zuzendaritzak:

Euskaraz Kooperatiba Elkartea (AEK) (Lehendakaria) – Ordezkaria: Mertxe Mugika
Euskaltzaleen Topagunea (Lehendakariordea) – Ordezkaria: Jasone Mendizabal
Elhuyar aholkularitza (Diruzaina) – Ordezkaria: Maddi Etxebarria
Gipuzkoako Urtxintxa Eskola – Ordezkaria: Maite Asensio
ARTEZ Euskara Zerbitzua – Ordezkaria: Estiñe Astorkia
Emun Kooperatiba Elkartea – Ordezkaria: Anaida Agirre
Mondragon Unibertsitatea – Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea (HUHEZI Koop. E.) – Ordezkaria: Eneritz Garro
Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea (UEMA) – Ordezkaria: Miren Segurola
Eusko Ikaskuntza – Ordezkaria: Ibon Manterola
Soziolinguistika Klusterra (Bulego teknikoa) – Ordezkaria: Asier Basurto
Soziolinguistika Klusterraren zuzendaria (Idazkaria) - Imanol Larrea

Duela hiru urte ezartzen hasi zen lehendabiziko plana amaitu da, baina, era berean, Osasunaren eta AEKren arteko hitzarmen berria sinatuta, bi erakundeek elkar hartuta segituko dute. C.A. Osasunaren estatutu sozialek dioten moduan, gaztelania eta euskara direla klubaren berezko hizkuntzak, eta, ondorioz, biak erabiliko direla normaltasunez jarduera guztietan. Bada, xede hori bat dator AEKren misioarekin: herritarrek eta eragileek, egunerokoan, euskara normaltasunez erabiltzea.

Gainera, oraingo abiapuntua bestelakoa da; azken hiru urteetan, Osasunak aurrerapausoak eman ditu eta horretan ari dira lanean. Hainbat eremutan euskararen presentzia eta erabilera areagotu da, baina argi dago oraindik ere lan handia dagoela egiteko, eta, beraz, beharrezkoa bezain pozgarria da AEKren AHIZE hizkuntza aholkularitzak gidatzen duen planaren berritzea.

Aurten ere, AEKren Praktikatu zerbitzuak hainbat aukera eskaini nahi dizkizu: astean behin mintzataldean bildu eta patxadaz hitz egin; Gurasolagun egitasmoko tailerrak; bestelako jarduerak, hitzaldiak, txangoak, irakurzale-klubak... Beraz, interesik baduzu, eman izena, zabalik dago-eta horretarako epea. Primeran sentituko zara denetan zure helburua beteta: euskara praktikatzea eta lagun berriekin euskaraz egitea

Oraindik ere ezohiko egoeran jarraitzen dugunez, pandemia dela eta, beharrezko prebentzio-neurri guztiak hartuko ditugu mintzapraktika taldeetan eta ekitaldi guztietan. Horrez gain, aurrez aurreko eskaintza osatze aldera, urriaren amaieran ONLINE taldeetan parte hartzeko aukera luzatuko dugu.

Hortaz, gure eskaintza erakargarria iruditzen bazaizu, jo euskaltegira, euskara-elkartera edo euskara-zerbitzura edota bete fitxa hau.

Datorren asteazkenean, hilak 15, inaugurazio ekitaldia izango da, arratsaldeko 18:30ean hasita.

Ikasturtea hastear, irakasleak azken ukituak ematen ari zaizkie datozen urteetan lantoki izango dituzten lokalei. Izan ere, euskaltegi berria hiru esparruz osatuta dago, Zuberoa kaleko 16. eta 18. zenbakien artean: erdikoan, harrera tokia, bulegoa, irakasleen gela, tutoretza gela eta ikasgela bat egongo dira; ezkerrekoan, hiru ikasgela; eta eskuinekoan, hainbat aukera eskaintzen dituen areto handia, garbia. Lokalak barrutik ez daude lotuta, baina kanpoan estalpe ederra dutenez, batetik bestera erraz eta eroso ibili ahal izango dira ikasleak zein irakasleak. Euskaltegi berria Araba kalean zegoen egoitza zaharretik hurbil dago, eta Zarauzko Udalak 25 urterako egindako lagapenari esker eskuratu du AEK-k, obrak egitearen truke.

Argazkia/informazioa: AIZU! aldizkaria