Arabako enpresak euskarara gerturatzeko lanean jarraitzen du Lanabes egitasmoak, eta horren lekuko da martxoaren 11n Arabako Merkataritza Ganberan egin den Arabako Enpresen Foroa. Guztira 24 enpresek hartu dute parte bertan, eta horiek guztiek jaso dute lehen eskuko informazioa. Lurraldeko enpresetan zein eremu sozioekonomikoan euskara sustatzeko eskura dauzkaten tresnen inguruan hitz egin dute foroan, baina bertaratu diren kideentzako interes berezikoa izan da IRSE eta EDIREN enpresen solasaldia.

Horrela, Lanabes egitasmoaren babesarekin 2023ko irailean sortu zen Eskuara programa 50 langiletik gorako Arabako enpresetan euskara sustatzeko xedez ari da. Hain zuzen ere, Eskuara zerbitzuak eskaintzen duen doako aholkularitza jasotzen ari dira Irse eta EDIREN, eta horri esker ari dira hizkuntza irizpideak lantzen.

Arabako Enpresen Foroan azaldu ahal izan dute beren eskarmentutik zelako garrantzia duen enpresan euskara kudeatzen hastea.

Estitxu Sarachok EDIREN enpresaren izenean hitz egin du: “Lan giroa gaztelaniaz zegoen gure enpresan, baina belaunaldi berriek euskaraz hobe identifikatzen genuen elkar; garrantzitsua izan da lanketa egiten hastea”. Psikoterapiako kooperatiba bat da EDIREN, eta pertsonekin aritzen diren heinean hizkuntzak euren lan-tresnak direla esan du Sarachok. “Orain arte lan asko geneukan eginda, baina ordenatzea falta zitzaigun; eta orain hizkuntzak modu kontzientean erabiltzen hasteko bidea hasi dugu”. Dionez oinarri komun batzuk jartzeko lagundu die prozesu horrek.

Esku-hartze sozialen arloan aritzen den kooperatiba da Irse Araba, eta bertako ordezkari moduan hitz egin du Ane Agirrek. EDIREN kooperatiban gertatzen den moduan, orain arte hainbat eremutan euskarazko eskaintza bazeukaten, baina kontu puntualak ziren: “Euskara gure erakundean txertatu nahi genuen, baina modu ordenatuan egin nahi genuen”. Horregatik ari dira hizkuntza irizpideak lantzen Eskuara programarekin. Zerbitzuak orientazioa eskaini diela azaldu du, eta horrek berarekin ekarri duela lasaitasuna. Aurrera begira barrura begirako komunikazio asko aldatuko direla aurreikusi du, batez ere belaunaldi berriak elebidunak izango direlako, eta horrek “bilerak pixkanaka gehiago euskaraz” izatea ekarriko du. Hizkuntza irizpideen dokumentua lantzen ari dira eurak ere, eta etorkizunean ziurtagiriren bat lortzea espero du Agirrek.

Enpresetan halako lanketak egiteko, ordea, erakunde publikoek hainbat laguntza eskaintzen dituzte. Arabako Foru Aldundiak, Gasteizko Udalak eta Eusko Jaurlaritzak lankidetzan elikatzen duten LANABES ekimenetik, esaterako, hizkuntza aholkularitza eskaintzen dute. Bestalde, Eusko Jaurlaritzak ere enpresetan euskara sustatzea helburu duten proiektuak finantzatzeko laguntza ekonomikoak eskaintzen ditu Lanhitz programaren bidez. Arabako Enpresen Foroan elkartu diren 24 enpresetako ordezkariek horien inguruko xehetasun teknikoak jaso dituzte erakundeetako ordezkarien ahotik.

EUSKARAK ENPRESAN IZAN BEHAR DUEN LEKUA ZEHAZTEN
Arabako Enpresen Foroan esperientzia positiboak entzuteaz gain, lan egiteko tartea ere egon da. Zazpi taldetan banatu dira bertaratutako enpresak, eta denen artean hausnarketa egin dute adosteko Arabako enpresetan euskarak zein leku eduki beharko lukeen. Aurreko foroan hasi zuten lanketa hori, eta oraingo honetan jarraipena eman zaio orduan esandakoak osatuz. Horrez gain, Arabako enpresetan euskara txertatzeko adibide positiboak ere jaso nahi izan dituzte.

AHIZE-AEK hizkuntza aholkularitzak urteak daramatza Oarsoaldea Garapen Agentziarekin elkarlanean, besteak beste, Enpatikonomia jardunaldia antolatzen. Jardunaldi horietan, ingurua eta ingurukoak kontuan hartzen dituen ekonomia inklusiboa sustatu nahi da. Talentuaren erronka eta lanaren zentzua izango dira 4. edizioko mintzagai nagusiak

Aurtengo jardunaldia martxoaren 15ean izango da Oiartzungo Zinealdean, goizeko 09:00etan hasita. Jardunaldiak lanaren zentzua eta talentuaren erronka izango ditu ardatz. XXI. mendeko enpresek duten arazo nagusietakoa bati helduko zaio, eta hitzaldiak, mahai-inguruak eta praktika onak baliatuz, talentua nola sortu, garatu, elikatu, eutsi, zaindu, erakarri… ikusi ahal izango da. Hizlarien artean izango dira Euskal Herriko, Deustuko eta Mondragon unibertsitateetako ikerlariak; GFA, SPRI, ADEGI eta Olatukoopen ordezkariak; Lanbide Heziketako irakasleak, gazteak eta sindikalistak; Bai Euskarari Elkartea, Erakidetuz lantaldea eta praktika onak azalduko dituzten enpresak: Fundiciones Aizpurua, ABB-Niessen, Salto eta Oreka IT.

Jardunaldia euskaraz izango da eta hain zuzen ere, euskara eta hizkuntzen kudeaketa egokia talentua erakartzeko eta zaintzeko tresna izan daitekeela azalduko dute, besteak beste (Ikus egitaraua). Jardunaldiaren amaieran, halaber, aitortza berezia egingo zaie euskara normalizatzeko era bateko edo besteko urratsak egin dituzten eskualdeko enpresei.

Bertaratu nahi baduzu, eman izena!

Jardunaldia streaming bidez ikusi ahal izango da EITBren laguntzarekin. Ikusi nahi baduzu, egin ezazu esteka honen bidez.

Jardunaldiaren aurretik, galdetegi digital anonimo bat sortu da lanbide heziketako ikasleek, langileek eta herritarrek, oro har, lanaren zein alderdi baloratzen duten gehien ezagutzeko. Galdetegia oso laburra da eta anonimoa da (Bete galdetegia).

Horretaz gain, talentuari eskainitako web atala sortu da Oarsoaldaren web gune nagusiaren barnean. Web horrek gaiari buruzko topaleku izan nahi du enpresentzat eta gaiari buruzko interesa duten banakoentzat; artikuluak, hausnarketak, lan akademikoak, liburuak, hitzaldiak, audioak, bideoak eta abar aurkitu ahal izango dituzte bertan. Nahi duen orok zabalik du bertan parte hartzeko aukera eta, hala, atal hori elikatzen laguntzekoa.

Azkenik, jardunaldiaren ondotik, apirilaren 19an, gaiari buruzko lan-ondoko bat antolatuko da. Gaiaren inguruan hizketan eta hausnarrean jarraitu nahi duten pertsona eta eragileei zabalik egongo da. Modu hurbilago eta informalago batean solasean aritzeko aukera emango du ekitaldiak eta eskualde honetarako ideiak, ildoak eta elkarlanak josteko aukera eman dezakeela sinetsita daude agentziako arduradunak. Ahize AEK-ko teknikariek dinamizatuko dute saioa.

Ostegunean (otsailak 22) AHIZEren Landue egitasmoaren online foroa egin zen, eta euskara enpresetan sustatzeko dirulaguntzen berri eman zuten.

Durangaldeko 30etik gora eragilek, enpresek eta erakundek hartu dute parte bertan. Euskara Durangaldeko eremu sozioekonomikoan sustatzeko proiektua da Landue, eta 2023az geroztik arlo horretako informazioa partekatzeko foroak egiten ari da. Hitzorduan gai ugari landu ziren, baina enpresentzako interesekoena izan zena dirulaguntzen ingurukoa izan zen. Izan ere, enpresetan euskara sustatzeko laguntza ekonomikoa eskaintzeko programak dituzte Bizkaiko Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailak, eta erakunde bakoitzeko arduradun batek horien inguruko informazioa eskaini zuten. Aldundiko Nestor Atxikallende teknikariak azaldu zuenez, 20.000 euroko aurrekontua izan dute 2023ra arte, baina urte hartan aurreikusitakoaren bikoitza banatu zutenez, aurten partida hori 50.000 euroraino handitu dute. Iaz Bizkaiko 25 enpresei eman zieten laguntza ekonomikoa. Aldundiaren dirulaguntzak eskatzeko epea zabalik dago, eta martxoaren 15era arte dago horietara aurkezteko aukera.

Gorbeialde landa garapeneko elkarteak euskara sustatzeko proiektu berri bat jarri du martxan: Errotik. Arratiako eta Hego Nerbioiko landa eremuan eta turismoan euskararen erabilera sustatzeko helburua du, eta doako zerbitzua emango die lehen sektoreko ekoizleei zein turismoko establezimenduei. Bizkaiko Foru Aldundiak finantzatu duen proiektua irailean jarri zen martxan, eta dagoeneko 11 ekoizle eta establezimenduri ematen die zerbitzua.

Landa eremuan dauden hainbat enpresetan hutsunea dagoela ikusi zuen Gorbeialde elkarteak. Izan ere, Arratia Nerbioi eremu euskalduna da, baina turismoaren eremuko establezimendu askotan zein lehen sektoreko ekoizle askok ez dute maiz euskararen presentzia bermatzen. Horregatik, kasu askotan eskualdeko errealitate linguistikoaren islarik ez da ikusten turismoan zein landa eremuan dauden enpresetan, eta horregatik erabaki du Gorbeialdek hizkuntza kudeaketaren eremuan eragiten hastea.

Proiektuaren jatorria lehenagotik dator, ordea. 2022. urtean pilotaje bat abiatu zuen Arratiako arlo sozioekonomikoan euskara sustatzen duen eusGara zerbitzuak Gorbeialde elkartearekin elkarlanean, eta bi hotelekin lan egiten hasi ziren: Zuhaitz Etxeak eta Etxegana spa & hotel. Hainbat lan egin ziren orduko hartan: bezeroei ematen zaizkien eskuorriak itzuli, menuak euskaratu, hizkuntza paisaian eragin, sare sozialetan euskararen presentzia bermatu... Lanketaren balorazio positiboa egin zuten alde guztiek, eta proiektu propioa sortzeko aukera zegoela ikusi zuen Gorbeialdek.

eusGararen eragin eremua industria arloko enpresak dira ordea, eta landa garapenean eragiteko aukera mugatua dauka. Gorbeialdek Bizkaiko Foru Aldundiarengana jo du proiektuaren finantzazioa topatzeko, eta Ahize-AEK hizkuntza aholkularitzarengana zerbitzu teknikoa jasotzeko. Bertako aholkulariak emango die laguntza landa garapeneko eta turismoko establezimenduei. Honako zerbitzu hauek eskainiko dizkie: itzulpenak, hizkuntza aholkularitza, trebakuntza saioak, hizkuntza ohituretan eragiteko laguntza, dirulaguntzeten kudeaketa...

Hauek dira, oraingoz, Errotik proiektuarekin bat egin duten establezimendu zein ekoizleak: Hikei, Areatza hotela, Ubideko Herriko taberna, Etxegorri ostatua, Artiñano etxea, Zeberioko Taberna zaharra, Ermitabarri apartamentuak, Zuhaitz Etxeak, Etxegana hotel & spa, Urduña museoa eta Askibil gaztandegia.