KORRIKA (18)
Ots
AEK-k euskara ikasteko eskubidea aldarrikatu du administratiboki egoera irregularrean dauden pertsonentzat
Hizkuntzak mugarik gabe ekimena egin da Irunen gaur, otsailak 16. AEK-k Paperezko bizitzak izeneko adierazpena irakurri du 23. KORRIKA hasiko den hirian, paperik gabeko herritar asko biltzen diren ingurunean. AEKren Artezkaritza Kontseiluko Aize Otañok leitu duen adierazpenak dioenez, “herritar orori bermatu behar zaio berezko hizkuntza ezagutzeko eskubidea, eta botere publikoek ziurtatu behar dute eskubide hori, herritarrei ezagutza doan eskainiz”. Otañok gogorarazi du urtez urte ari dela hazten eskubiderik gabe dauden pertsonen kopurua: “Zoritxarrez, herritar horiek ezin dute euskara doan ikasi, hemen eta orain, paperik ez izateak beren izatea bera ere ukatzen baitu. Horren aurrean, guk lau haizetara aldarrikatu nahi dugu inor ez dela ilegala, eskubide guztiak, eskubide berberak, denontzat direla”.
Hala, AEK-k dei egin die Euskal Herriko administrazio nagusiei, eskubideen bideratzaile zein bermatzaile diren neurrian, eredu izan daitezen: “Bada unea neurriak hartzeko euskal herritar orori euskara ikasteko bidea doakoa izan dakion. Izan ere, existitzen ez denak ezinezko du gainontzeko herritarroi zor zaiguna eskatzea”.
Honela bukatu du Otañok Paperezko bizitzak adierazpenaren irakurraldia: “Paperik gabe, ez gara, ez gaude. Baina hori ez da printzipio baliagarria euskararen komunitate zabala osatzen dugun herritarrontzat. Inor kanpoan utzi gabe, har dezagun dimentsio orotan eragiteko konpromisoa; herriaz HARRO, herria batuta. HARRO HERRIA”.
Halaber, Ane Elordi KORRIKA arduradunak ekitaldi berean adierazi du euskararen komunitatea indartzeko “ezinbestekoa” dela heltzen direnak “besoak zabalik” hartzea: “Haiek ere euskararen herriaren parte dira, eta lehenagotik hemen gaudenon eginbeharra da haien bidea samurtzeko erremintak ematea”.
Irungo Harrera Sareko kide Alaine Aranburuk ere hartu du parte Oiasso museoan izan den ekitaldian. Hark esan duenez, “euskarazko kultur eduki asko dago mugen eta arrazakeriaren bueltan, eta horietako batzuek Irungo Harrera Sarea zeharkatzen dute ere bai. Gaurko ekimen honek euskarri eta sortzaile horiei plazatxoa emateko oso aukera ona iruditu zaigu”.
AEK-KORRIKAk Irungo Harrera Sarearekin batera antolatutako Hizkuntzak mugarik gabe izeneko ekitaldiaren baitan entzun dira hitzok. Lehen saiakera film laburra ere ikusi dute bertaratu direnek; baita Amets Arzallusen bertsoez gozatu eta African Vibes dantza bikotearen saioa ikusi ere. Lehen saiakera film laburraren zuzendarietako batek, Natalia Berridik, hitza ere hartu du. Guztia, xede argi bat jomugan: “administratiboki egoera irregularrean dauden pertsonek, dauden tokian daudela, bertako hizkuntzak ikasteko eskubidea izan behar dutela aldarrikatzea, eta haien egoerari ikusgarritasuna ematea”.
Paperezko bizitzak ipuin lehiaketa
Ekitaldian bertan aurkeztu dute Paperezko bizitzak ipuin lehiaketa ere, herritar guztiek euskara doan ikasi ezin dutela salatzeko asmoz. Hala, lehiaketan parte hartu nahi duen orok euskaraz osatu beharko du administratiboki egoera irregularrean dauden pertsonak pertsonen egoeraren inguruko kontakizun laburra. Oinarri zehatzak AEKren eta KORRIKAren webguneetan (hemen) kontsulta daitezke. Lanak jasotzeko azken eguna martxoaren 25a izango da, eta sari banaketa apirilean egingo da.
Argazkiaren egilea: Gari Garaialde
Ots
Ostiralean, “Hizkuntzak mugarik gabe” ekimena Irunen
Datorren ostiralean, otsailaren 16an, “Hizkuntzak mugarik gabe” izeneko ekimena egingo da Irungo Oiasso Museoan, iluntzeko 19:00etan, AEK-KORRIKA eta Harrera Elkartearen arteko elkarlanean.
Ekimena 23. KORRIKAren baitan egingo da, bere xedea izanik paperik gabeko pertsonen hizkuntzak ikasteko eskubidea aldarrikatzeaz gain, beren egoerari ere ikusgarritasuna ematea.
Horretarako “Lehen saiakera” film laburra eskainiko zaie bertaratutakoei, eta “Paperezko bizitzak” ipuin lehiaketa ere aurkeztuko da. Halaber, Afro Fusion Family dantza taldeak eta Amets Arzallusek ere ekitaldian parte hartuko dute.
HARRO HERRI!
Abe
HARRO HERRI: herri aldarrikapenaren KORRIKA
Berriki, 23. KORRIKA aurkeztu dugu; martxoaren 14tik 24ra, errepidean izango gara, tipi-tapa, tipi-tapa, baina KORRIKAren datorren edizioa jada bizirik dago. Izan ere, azarotik martxora, hamaika ekimen izango ditugu abian.
Aurtengo KORRIKAk herri alai eta tinkoa izan nahi du: HARRO HERRI. Aurreko KORRIKAko indar-erakustaldia oso gogoan, euskararen aldeko mugimendua zabaldu nahi dugu: mugi dezagun euskararen herria, harik eta ingurua mugiarazi arte.
HARRO, KONPLEXURIK GABE
Geure buruaz harro egoteko unea ere bada egungo egoera aldakorrean. Bidegurutze honetan, garaia da euskaraz bizi nahi dugula aho batez oihukatzeko. Euskarak aurrera egingo badu, herriaren erabakitasunagatik izango da, eta KORRIKAk aukera bikaina ematen digu herria aktibatzeko, aldarrikapen tinkoa egiteko, erakundeek pauso gehiago egin ditzaten, herriaren gogoari erantzunda. Era berean, KORRIKAk batu egiten gaitu, komunitate baten parte sentiarazten gaitu, ingurua mugitzen du eta euskarara jende gehiago hurbiltzen du.
Euskarak mugitzen du KORRIKA, eta KORRIKAk mugituko du euskal komunitatea.
Harro eta herri: hitz-pare honek Euskal Herri euskaldunaren ideia margotzen du. HARRO gara, bai! Banakotasunetik urrun: taldea, komunitatea, HERRIA garelako. Euskara herri baten hizkuntza da, eta KORRIKAn batasun-sentimendua hauspotu nahi dugu, elkarrekin etorkizunean aitzina egiteko energia kolektiboa, alegia.
Euskarak gauza asko behar ditu, baina, batez ere, aurrera egin nahi duen herria; gaur egun ere, ezinbestekoa da euskararen aldeko kontzientziazioa lantzea. Euskaraz bizi nahi badugu, herri gogo hori ezinbestekoa da —beti izango da—. Halaber, horrek ere laguntzen du komunitatea —herria— sendotzen.
Euskararen normalizaziorako, guztion ahalegina behar dugu. Oldarraldi guztien aurrean mugituko dugu KORRIKA, KORRIKAk euskal komunitatea mugitzen duen moduan!
HARRO, BAINA EZ KONFORME
Herritarren kontzientziazioan eta aktibazioan eragiteak ez du esan nahi ardura norbanakoen bizkar uzten denik, edo aitzakia hori erabili behar denik egiturazko neurririk ez hartzeko. Herritarren ahalegin soila ez da aski euskararen auzia bideratzeko, erakundeek zeregin garrantzitsua dute euskararen normalizazioan, herritarren nahiari bidea eman behar diotelako.
Komunitate horri EUSKARAREN EZAGUTZA UNIBERTSALA zor zaio. Horretarako ari gara lanean AEKn, eta KORRIKAk ere hori aldarrikatzen du: Euskal Herri osoan, herritar guztiok euskaraz eroso bizi ahal izateko eskubidea.
AEK-k 23. KORRIKAn jasoko duen dirua Euskal Herri osoan euskararen normalizazioaren aldeko bere lana egiten jarraitu ahal izateko baliatuko du.
Baina bakarrik ezin dugu, eta hizkuntza-politika eta erreminta ausarten premia dugu. DOAKOAK eta guztiontzat, hezkuntza, transmisio eta helduen alfabetatze eta euskalduntze tinkoak bermatzeko.
Horrela, inori baimenik eskatu gabe, ozenki esan ahal izango dugu: BAGARA ETA IZANGO GARA. Hizkuntzak elkar ulertzeko sortu zirelako, komunitateak eraikitzeko. Erabakia hartua dugu: EUSKARAZ izango gara! HERRIAREN ERABAKITASUNAGATIK izango gara. Harro Herri, eta gora KORRIKA! Gora AEK!
Aza
AEK-KORRIKA Patani herrialdeko delegazio batekin bildu da
AEK-KORRIKAko eledunak Patani herrialdeko delegazio batekin bildu dira, esperientziak partekatzeko xedearekin.
Patani herria, administratiboki, Tailandiaren parte da egun. Hizkuntza propioa dute; baina hainbat zailtasun eta errepresioen ondorioz, eta gatazka etniko-erlijioso bortitz bat dela medio, desagertzeko zorian dago. Helduek hitz egiten dute, baina patani hizkuntzak ez du inolako aitortza ofizialik, eta eskoletan ere ez da irakasten. Horrez gain, ez du batuaren parekorik, eta transmisioa oso zaila da.
Hala ere, ahalegin handia egiten ari dira beren hizkuntzari eusteko; eta, besteak beste, hizkuntza gutxitua duten herriekin harremanetan jartzen ari dira. Horregatik bildu nahi izan dute AEK-KORRIKArekin, Euskal Herriak euskararekin duen esperientzia zuzeneko ezagutzeko.
Mai
Komunitate flamenkoaren delegazio batekin bildu da AEK-KORRIKA
Azken boladan, hainbat nazioarteko ordezkarirekin biltzen ari da AEK-KORRIKA, munduko hizkuntza gutxituen inguruan aritzeko. Aspaldi ez dela, Escola Valenciana eta kitxuaren aldeko Kichwa Otavalo Kultur Elkartearen aritu ginen, eta orain Bruselako flandestar komunitatearen delegazioarekin biltzeko aukera ere izan dugu.
Euskal Herrira etorri den ordezkaritza Brusela hiriburu-eskualdeko Assembly of the Flemish Community Commission-eko parlamentariek osatu dute. Batzarra AEK-ko Bilboko egoitzan egin zen, eta flamenkoak eta AEK-KORRIKAko ordezkariez gain, HABEko Jokin Azkuek ere hartu zuen parte.
Beraiekin landutako gaiak askotarikoak izan ziren: bi hiztun komunitateen ibilbide historikoa, soziolinguistika, irakaskuntza metodologia eta didaktika, hizkuntzaren babesa eta promozioa, eta KORRIKA, besteak beste. Ikasteko doakotasunaren gaia ere jarri genuen mahai gainean (Danimarkan, esaterako, doakoak dira hizkuntza-eskolak); eta, amaitzeko, elkarlanerako aukerak ere jorratu genituen.
Bilera amaitutakoan, flandestar talde txiki bat Lizardi AEK-ko A2 mailako eskola batean sartu ziren, eta ikasleekin hitz egiteko parada ere izan zuten.
Mar
Escola Valencianako ordezkariekin izan gara
Aza
Ane Elordi da KORRIKAren arduradun nagusi berria
Asier Amondoren lekukoa jasota, Ane Elordi (Zornotza, 1991) izango da KORRIKAren arduradun nagusia. Hala erabaki zuen AEK-k azken Batzar Nagusian. Amondok berak AEKn jarraituko du, beste eginkizun batzuetan. Elordiren esanetan,«KORRIKA kolore, iritzi eta pentsamolde desberdin asko elkartzen dituen Euskal Herriko egitasmo bakarrenetakoa da, eta horren gidari izatea ohorea da».
KORRIKAren aurpegi berria kazetaritza lizentziaduna da, eta 2015etik dabil AEKn. Erakunde barruan lan andanatan ibili da Elordi: irakasle, barnetegietan, berbalagun egitasmoan, komunikazioan... baita KORRIKAn bertan ere. Besteak beste, 21. edizioan furgoneta kidea izan zen, eta 22.ean komunikazio taldeko kidea, beste zeregin batzuen artean.
Elordik dio alde batetik «poza» sentitzen duela, «lankideek, emandako konfiantzarengatik»; baina beste aldetik «bertigoa» ere sentitzen duela. Halaber, eta bera ordezkari nagusia izanagatik, lasterketa erraldoiaren antolakuntza sarearen garrantzia ere nabarmendu nahi izan du Elordik: «AEKide guztiok eta herritar asko barik, KORRIKA ez litzateke posible izango. Gu, azkenean, hautatu batzuk gara, eta horretan egoteko ohorea daukagu, baina guk bakarrik ez dugu ezer egingo».
Horretaz gain, koordinatzaile berriak KORRIKAren erronkak zeintzuk diren ere baditu argi: «ekimenaren eragina, poztasun hori, euskararen aldeko jarrera hori, ez daitezela 10 eguneko kontu hutsean geratu. Hau da, alde egotetik egitera pasatzea».
AEKren AIZU! aldizkariak egin dion elkarrizketan haren gogoeta gehiago eta Ane Elordi bera ere hobeto ezagutzeko aukera dago, hemen.
Aza
22. KORRIKAk Amurrio eta Donostia lotuko ditu, euskara hitzetik ekintzara eramateko
AEK-k antolatuta, Euskal Herri osoa zeharkatuko du 22. KORRIKAk 2022ko martxoaren 31tik apirilaren 10era bitartean. «HITZEKIN» da hautatutako leloa, AEKren esanetan, «euskara HITZetik EKINtzetara eramateko unea delako». Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoak omenduko ditu KORRIKAk edizio honetan, «beren ibilbidean adierazi duten konpromisoagatik eta ekinagatik».
KORRIKAren 22. edizioa aurkeztu dute AEK eta KORRIKAren arduradunek gaur, azaroaren 17an, Donostiako San Telmo museoan egindako agerraldian. 2022ko martxoaren 31tik apirilaren 10era bitartean, Euskal Herri osoan barrena ibiliko da euskararen aldeko lasterketa erraldoia, Amurrio abiapuntu eta Donostia helmuga hartuta. 11 egun izango dira, eta 2.500 kilometro inguru burutu ostean, Gipuzkoako hiriburuan bertan jakingo da KORRIKAren sekreturik handienetakoa: lekuko barruan milaka kilometro egin dituen mezua.
Alizia Iribarren AEKren koordinatzaile nagusiaren esanetan, «egun, oraindik, KORRIKAk jaiotzetik izan dituen bi helburuek oso bizirik diraute: euskararen aldeko kontzientzia suspertzea eta euskaltegien eguneroko lana indartzeko dirua biltzea». Lehendabizikoaren gainean, Iribarrenek hau gehitu du: «AEKn jakitun gara pandemiak errotik ezabatu duela euskara plazatik zein askoren bizitzatik; eta, beraz, oso garrantzitsua iruditzen zaigu KORRIKAk dakarren euskararen aldeko uholdea berreskuratzea».
Bestetik, diru-bilketari dagokionez, eta aurrerapausoak eman diren arren, «Administrazioari dagokionez, euskaltegiei bideratutako baliabideak oraindik ez dira nahikoak», dio AEKren koordinatzaile nagusiak, «eta ezinbestekoa da Euskal Herri osoak nahitaezkoa duen helduen euskalduntzea bizkortzea eta inbertsioak areagotzea». Hori dela eta, 22. KORRIKAk jasoko duen dirua Euskal Herri osoko bere euskaltegiei laguntzeko baliatuko du AEK-k.
HITZEKIN
KORRIKAren beraren mamiari erreparatuta, Aitziber Balantzategi AEKren Artezkaritza Kontseiluaren lehendakariak eta KORRIKAbatzordeko kideak eman ditu azalpenak. «HITZEKIN da edizio honetako leloa. Hizkuntza bat hitzekin osatzen da, baina ekimenek eraikitzen dute hizkuntza baten komunitatea. Ekiteko ordua da: euskara hitzetik ekintzara eramateko unea». Hala dio 22. KORRIKAren mezuak. Aldekotasunik konpromisora jo behar dela dio Balantzategik, «eta konpromisotik erakunde orok urrats sendoagoak egin ditzan eragitera, jendartearen nahiei eta beharrei erantzuteko».
Horren adibide argia izan dira Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoak, KORRIKAren edizio honetako omenduak. Hala erabaki dute AEK-ko kideek, Balantzategiren esanetan, «beren 34 urteko ibilbidean adierazi duten konpromisoagatik eta ekinagatik; eta orainaldiari eta etorkizunari begira dauden eragileak direlako». Euskararen transmisiorako izan duten rolean ere jarri du azpimarra Balantzategik, «azken batean, haiek transmisioa goitik behera (guraso-ume) eta behetik gora (ume-guraso) landu dute, eta zuzeneko eragina izan dute ume eta guraso askok euskararen hautua egin dezaten. Haiek, haien hitzekin, euskarari ekin zioten, eta eutsi egin diote».
Urr
KORRIKA-AEKren Kultur sorkuntzarako beka
AEK-k, KORRIKA kulturalaren bidez, lan bat sarituko du bi urterik behin; euskal sortzaile ororentzat izango da, diziplina anitz edo bakarra barnebil dezake, eta lanaren emanaldiek agertoki edo plaza batean aurkezteko modukoak izan behar dute.
Bekaren xedea da euskal kulturaren baitako sormen-lanak bultzatzea, eta, 23. KORRIKAtik aurrera, KORRIKA kulturaleko ekitaldi nagusia taxutzea.
Beka 23.000 eurokoa izango da, eta 23. KORRIKAko kulturaleko egitarauaren barruan aurkeztuko da, 2023ko azarotik 2024ko apirilera, hain zuzen.
Bekaren ezaugarri guztiak dagoeneko eguneratu dira www.korrika.eus webgunean, eta proposamenak 2021eko urriaren eta 2022ko urtarrilaren artean aurkeztu beharko dira.
Urrats hau eginda, hemendik bi ediziotara begira jarriko gara: batetik, kultur sorkuntzari beste bultzada bat emateko; bestetik, KORRIKAko kultur eskaintza guztiz berritzeko. Hori dela eta, tartean izango den edizioa, 22. KORRIKA, 2021eko azaroan aurkeztuko dugunez, kultur eskaintza beste era batean osatuko dugu, elkarlana bultzatuz, Euskal Herrian abian izango diren sorkuntza-lanak KORRIKAn ere sustatuz eta leku gehiagora eramanez.
Mai
Bihar hasiko Ar Redadeg, KORRIKAren ahizpa bretoia
Iazkoa aurtengo urtera atzeratu ostean, maiatzaren 21etik 29ra egingo da Ar Redadeg bretoieraren aldeko lasterketa. Pandemiak eragotzi zuen iaz, eta urteon ere guztiz baldintzatuko du. Osasun neurriak zorrotzak izanik ere, ekimenari eustea erabaki dute antolatzaileek, bi urtez jarraian atzeratzea eutsiezina zaielako. Izan ere, Ar Redadegen bildutako dirua bretoiera bultzatzeko eta zabaltzeko hainbat egitasmori laguntzeko baliatzen dute. Ondorioz, unean uneko osasun neurriei erabat egokituta egingo dute. Esaterako, korrikalariek elkarri ematen dioten lekukoa ez da eskuz esku ibiliko, baizik eta lasterketan doan antolatzaileen furgonetan. Korrikaldia izan bitartean antolatzen diren ekitaldiak ere bertan behera utziko dituzte. Une oro indarrean diren osasun neurriak beteko dituztela berretsi dute antolatzaileek. Gainera, egoera zaildu egiten bada eta errepidera ateratzea debekatzen badiete, Ar Redadeg modu birtualean egingo dute. Oraingoz, eta baldintzak okerrera egin ezean, maiatzaren 21ean abiatuko da Karaeztik (Carhaix), eta 29an amaituko Gwengampen (Guingamp). Korrika oinarri hartuta, 2008an egin zuten lehenbizikoz Ar Redadeg. Ordutik, bi urtean behin antolatu dute, iaz izan ezik. Ondo bidean, datorren urtean ere egingo dute.
AEK-KORRIKAren ordezkariek ere breotieraren aldeko lasterketan parte hartuko dute. Izan ere, kilometroa egingo dute hilaren 28an, ostiralarekin.
Artxiboko irudia
